ISU 1: FRASA KOMPLEMENTIZER SEBAGAI SUBJEK AYAT???

Menurut Nik Safiah Karim et al. (2014:497) ayat majmuk ialah ayat yang dibina dengan mencantumkan dua ayat tunggal atau lebih, dan pencantuman ayat-ayat itu disusun mengikut cara tertentu sehingga menjadikannya ayat baharu. Misalnya dalam ayat berikut:

1.      Ali sedang membaca buku dan Fatimah sedang membuat latihan matematik.

         (Sumber: Nik Safiah Karim et al., 2014:497)

Berdasarkan ayat tersebut dapat dilihat penggunaan kata hubung dan digunakan bagi menghubungkan dua ayat tunggal menjadi ayat majmuk. Menurut Nik Safiah Karim et al.(2014:498) terdapat tiga jenis ayat majmuk yang utama iaitu:

                                i.            Ayat majmuk gabungan

                              ii.            Ayat majmuk pancangan

                            iii.            Ayat majmuk campuran

Ayat majmuk gabungan ialah  yang terdiri daripada dua ayat atau lebih yang dijadikan satu dengan cara mencantumkan ayat-ayat tersebut dengan kata hubung seperti dan, atau, tetapi dan sebagainya (Nik Safiah Karim et al., 2014:498). Ayat majmuk pancangan terdapat satu ayat utama atau ayat induk dan satu atau beberapa ayat kecil lain yang dipancangkan di dalam ayat induk dan  menjadi sebahagian daripada ayat induk itu (Nik Safiah Karim et al., 2014:504). Menurut Nik Safiah Karim et al.(2014:504) terdapat tiga jenis ayat majmuk pancangan dalam bahasa Melayu yang ditentukan oleh cara pembentukan dan jenis ayat yang dipancangkan iaitu  ayat relatif, ayat komplemen, dan ayat keterangan. Ayat majmuk campuran ialah ayat yang mengandungi lebih daripada satu jenis ayat, yakni terdiri daripada campuran ayat majmuk atau deretan berbagai-bagai jenis ayat majmuk (Nik Safiah Karim et al.,2014:519).

            Berdasarkan ayat majmuk yang terdapat dalam Tatabahasa Dewan yang ditulis oleh Nik Safiah Karim et al.(2014) terdapat satu isu atau perkara yang akan diketengahkan iaitu isu mengenai ayat komplemen yang berada di bawah ayat majmuk pancangan. Menurut Nik Safiah Karim et al.(2014:511) terdapat tiga jenis ayat komplemen iaitu ayat komplemen frasa nama, ayat komplemen frasa kerja, dan ayat komplemen frasa adjektif. Isu yang ingin diketengahkan ialah mengenai ayat komplemen frasa nama. Menurut Nik Safiah Karim et al.(2014:511) ayat komplemen frasa nama hanya dapat menduduki dua tempat iaitu sebagai ayat komplemen frasa nama dan ayat komplemen frasa nama objek tepat. Berikut merupakan contoh ayat komplemen frasa nama:

2.      Bahawa Islam menjamin keadilan memanglah jelas.

(Sumber: Nik Safiah Karim et al., 2014:511)

3.      Bahawa rancangan itu gagal tidak benar.

(Sumber: Nik Safiah Karim et al., 2014:511)

Berdasarkan contoh 2, dan 3 tersebut Nik Safiah Karim et al. menyatakan bahawa Islam menjamin keadilan,  dan bahawa rancangan itu gagal merupakan  subjek ayat.  Menurut Nik Safiah Karim et al.(2014:464) subjek kepada sesuatu ayat terdiri daripada frasa nama yang terbentuk daripada  unsur-unsur seperti kata nama, kata ganti nama, kata kerja yang berfungsi sebagai kata nama, dan kata adjektif yang berfungsi sebagai kata nama. Abdullah Hassan (2006:15) pula menyatakan bahawa unsur-unsur subjek terdiri daripada frasa nama, kata ganti nama, frasa kerja yang berkuasa nama, dan frasa adjektif yang berkuasa nama. Jadi jelaslah di sini bahawa subjek kepada sesuatu ayat terdiri daripada frasa nama.

Namun begitu, subjek dalam ayat 2 dan 3 di atas merupakan frasa komplementizer kerana kata bahawa  merupakan kepala bagi frasa bahawa Islam menjamin keadilan, dan frasa bahawa rancangan itu. Hal ini kerana menurut Andrew Radford (2003:256) frasa komplementizer ialah frasa/klausa yang dikepalai oleh komplementizer. Begitu juga dengan Maggie Tallerman (2015:124) yang menyatakan bahawa komplementizer (singkatannya C) ialah kata fungsian seperti that, for, whether yang memperkenalkan klausa dan klausa tersebut merupakan pelengkap kepada kepala C, dan seluruh frasa dikenali sebagai frasa komplementizer. Misalnya dalam contoh berikut:

4.      Mel said that she was leaving.

(Sumber: Maggie Tallerman, 2015:124)

5.      For Kim to go too would be surprising.

(Sumber: Maggie Tallerman, 2015:124)

Berdasarkan contoh 4 dan 5 di atas frasa that she was leaving, dan frasa for Kim to go too merupakan frasa komplementizer kerana kata komplementizer that dan for merupakan kepala bagi kedua-dua frasa tersebut. Oleh hal yang demikian, jika dilihat pandangan Abdullah Hassan (2006) dan Nik Safiah Karim (2014) sendiri frasa komplementizer ini tidak boleh menjadi subjek kepada sesuatu ayat seperti dalam contoh 1 dan 2

Walau bagaimanapun, Liaw Yock Fang (1985:197)  ada menyatakan bahawa klausa bahawa boleh berfungsi sebagai subjek, objek, dan komplemen di dalam ayat kompleks. Contoh klausa bahawa yang berfungsi sebagai subjek dalam ayat berikut:

6.      Bahawa pendapatnya itu benar tidak dapat dinafikan orang.

(Sumber: Liaw Yock Fang, 1985:197)

7.      Bahawa dia orang kaya sudah diketahui umum.

(Sumber: Liaw Yock Fang, 1985:197)

Berdasarkan contoh 6 dan 7 di atas frasa bahawa pendapatnya itu benar dan frasa bahawa dia orang kaya merupakan frasa komplementizer yang berfungsi sebagai subjek ayat. Namun begitu, Nik Safiah Karim et al.(2014) tidak menjelaskan mengenainya, dan hal ini akan menimbulkan kekeliruan kepada pembaca.

            Kesinpulannya frasa yang dikepalai oleh kata koplementizer ialah frasa komplementizer. Selain itu, frasa komplementizer ini juga boleh menjadi subjek kepada seseuatu ayat.

BIBLIOGRAFI

Liaw Yock Fang. 1985. Nahu Melayu Moden. Singapura: Pustaka Nasional Pte Ltd.

Nik Safiah Karim, et al. 2013. Tatabahasa Dewan Edisi Ketiga. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Abdullah Hassan, et al. (editor). 2006.  Sintaksis. Akses daripada https://books.google.com.my/books?id=WhiTFhRQbTwC&pg=PR3&dq=Sintaksis+Siri+Pembelajaran+dan+Pengajaran+Bahasa+Melayu.&hl=en&sa=X&ei=pc4iVaW7MNCUuQSr2YDwBQ&ved=0CBsQ6AEwAA#v=onepage&q=Sintaksis%20Siri%20Pembelajaran%20dan%20Pengajaran%20Bahasa%20Melayu.&f=false pada 4 April 2015, 8.55pm.

Radford, Andrew. 2003. Syntax:A Minimalist Introduction. Akses daripada https://books.google.com.my/books?id=BEgIc4mdj0gC&printsec=frontcover&dq=Syntax:A+Minimalist+Introduction.&hl=en&sa=X&ei=ys0iVe7KMIvluQSdwoDoCQ&ved=0CBwQ6AEwAA#v=onepage&q=Syntax%3AA%20Minimalist%20Introduction.&f=false pada 5 April 2015, 9.15pm.

 Tallerman, Maggie. 2015. Understanding Syntax. Akses daripada  https://books.google.com.my/books?id=WQ7EBAAAQBAJ&pg=PT1&dq=understanding+syntax&hl=en&sa=X&ei=SM4iVe7XMcHauQTM1oBo&ved=0CCUQ6AEwAQ#v=onepage&q=understanding%20syntax&f=false pada 5 April 2015, 10.30pm.